Użytki ekologiczne w okolicach Krakowa
Na prawym brzegu potoku Malinówka, w gminie Wieliczka we wsi Krzyszkowice, wznosi się wzgórze Na Możdżyniach. Wschodnie, północne i częściowo zachodnie zbocza oraz grzbiet wzgórza pokrywa przepiękny las, należący do Lasów Państwowych - Nadleśnictwa Myślenice. W 1998 r. las ten został uznany przez Wojewodę za użytek ekologiczny pod nazwą: „Las Krzyszkowicki”, jako jeden z pierwszych w ówczesnym Województwie Krakowskim. Zarówno piękny krajobraz wnętrza lasu jak i unikatowe zespoły roślinne oraz występujące gatunki roślin i zwierząt uzasadniają w pełni decyzję Wojewody. Jej podjęcie ułatwił fakt, że grunty, na których znajduje się chroniony obszar są własnością Skarbu Państwa i że władają nimi Lasy Państwowe. Użytek ekologiczny utworzono w celu zachowania wielogatunkowego lasu grądowego i łęgowego z bogatymi zespołami roślin i zwierząt chronionych oraz reliktowym stanowiskiem roślin górskich. Ostatnio na terenie tego użytku ekologicznego gniazduje para myszołowów, nad potokiem Malinówka zamieszkały bobry, a na szczycie wzgórza Na Możdżyniach borsuki.
Typologia leśna zalicza lasy użytku ekologicznego do typu siedliskowego: Las wyżynny, miejscami Las świeży i Ols. Natomiast gleby zalicza do gleb płowych, opadowoglejowych, na utworach kamienistych, ilasto-gliniastych. Natomiast według kryteriów fitosocjologicznych największą powierzchnię zajmuje zespół grądu typowego - Tilio Carpinetum typicum. Poza tym wyróżnić można grąd niski – Tilio Carpinetum stachyetosum, grąd zdegradowany – Tilio Carpinetum wariant z Carex brizoides, olszynę bagienną, łęgi olchowo - jesionowo - wiązowe ze związku Alno – Padion, łąki świeże z rzędu Arrhenatheretalia, a oprócz tych naturalntch, drzewostanów posadzone w części południowej użytku drzewostany iglaste. W runie leśnym najłatwiej można spotkać gatunki typowe (wyróżniające i częste) dla grądu. Występują rośliny charakterystyczne, m. in.: gajowiec żółty, żankiel zwyczajny, kopytnik, zawilec biały, szczyr trwały, przytulia, głowienka, gwiazdnica wielkokwiatowa, kokoryczka wielokwiatowa, konwalia majowa, konwalijka dwulistna. W olszynie licznie występuje rzadki gatunek skrzypu – skrzyp olbrzymi (okło 130 cm wysokości) w zmieszaniu z dzięglem leśnym, ostrożeniem warzywnym i pokrzywą.
W skład Użytku wchodzi kilka wydzieleń leśnych (drzewostanów) w oddziale 24, które łącznie zajmują powierzchnie 33,95 ha. Wydzielenia 24a i 24b, to ponad stuletni starodrzew brzozowo - dębowy z domieszką, graba, lipy drobnolistnej. Wydzielenie 24c zajmuje około sześćdziesięcioletni drzewostan brzozowy z domieszką dębu. Wydzielenie 24d, to ponad siedemdziesięcioletnia brzezina z domieszką osiki i graba. Duże wrażenie robi wydzielenie 24f. Jest to piękna, zwarta i gonna modrzewina, która w wieku ponad 50 lat osiągnęła wysokość do 30 m. Drzewostan cenny ze względu na to, że modrzew utrzymuje się w naszych lasach tylko dzięki systematycznemu sadzeniu go w ramach odnawiania lesu. Samosiewy, i to nieliczne, spotyka się tylko w rezerwatach modrzewiowych.
Północną i zachodnią granicę użytku stanowi potok Malinówka, dopływ Serafy. Na odcinku zachodnim Malinówka płynie głęboką doliną, oddzielającą Wzgórze Kosocickie, również pokryte lasem. Natomiast na odcinku północnym Malinówka płynie betonowym, uregulowanym korytem i oddziela Las Krzyszkowicki od autostradowego obejścia Krakowa. Ruchliwa arteria komunikacyjna z jednej strony wpłynęła ujemnie na środowisko przyrodnicze chronionego obszaru (m. in. nieustanny hałas o dużym nasileniu, spaliny samochodowe, odwodnienie, przerwanie dróg wędrówek zwierzyny i. t.p.), a z drugiej strony spowoduje znaczne ograniczenie dotychczasowego pieszego ruchu turystycznego i rekreacyjnego od strony Krakowa. Pojawiły się natomiast liczne ślady uprawiania sportowej jazdy terenowej w lesie na rowerach górskich. Stanowi to zagrożenie dla wartości przyrodniczych tego obszaru.
Opiekę nad Użytkiem sprawuje Leśnictwo "Konary". Dojechać do Użytku Ekologicznegomożna od strony Wieliczki ulicą Modrzewiową, która przechodzi wewnątrz lasu w leśny dukt. Od strony Krakowa można tam tylko dojść lub dojechać od strony ulicy Kosocickiej wykorzystujęc scieżkę pod autostradą wzdłuż potoku Malinówka lub ul. J Hallera i ul. Blacharską..
Tadeusz Stanowski
Modrzewina, w wieku ponad 50 lat Oddziałał 24f.
Ponad stuletni starodrzew brzozowo - dębowy z domieszką, graba, lipy drobnolistnej. Oddział 24b.
Ponad stuletni starodrzew brzozowo - dębowy z domieszką, graba, lipy drobnolistnej. Oddział 24b.
Ponad siedemdziesięcioletnia brzezina z domieszką osiki i graba. Oddział 24c.
Nora borsuka. Oddział 24b.
Bobrowisko powyżej tamy na potoku Malinówka.
Tama bobrów na potoku Malinówka.
Bobrowisko - „stołówka”