Użytki ekologiczne w okolicach Krakowa - Brzegi

Użytki ekologiczne w okolicach Krakowa


UŻYTEK EKOLOGICZNY  W BRZEGACH

Chyba nie ma człowieka, który nie dostrzegał by znaczenia wody w przyrodzie i gospodarce. Woda była miejscem, gdzie powstało życie i jest nieodzowna do utrzymania życia na naszej planecie. Podstawowe znaczenie ma jej ilość i jakość. Obecność wód powierzchniowych i gruntowych warunkuje powstanie i utrzymanie biocenoz, i ekosystemów, wpływa w sposób decydujący na kształtowanie się krajobrazu, na jego piękno i bogactwo. Działalność gospodarcza człowieka nieustannie związana jest z korzystaniem z zasobów wodnych i zwykle wpływa ujemnie na ich stan, między innymi przez nadmierną i rabunkową eksploatację i zanieczyszczenie wód. Jednym z nielicznych pozytywnych (ubocznych) skutków tej działalności może być racjonalne pozyskiwanie naturalnych surowców budowlanych metodą górnictwa odkrywkowego. Powstają wówczas zbiorniki wodne stawy bądź jeziora (decyduje głębokość i powierzchnia), które w krajobrazie kulturowym, a zwłaszcza zurbanizowanym spełniają ważną, pozytywna rolę. Nie tylko łagodzą klimat lokalny i stanowią rezerwuar czystej wody, ale stwarzają warunki do wzbogacenia gatunkowego (bioróżnorodności) przyrody (ostoje, lęgowiska, zimowiska, wodopoje) w całej okolicy i warunki dla rekreacji i sportu.

Na równinach (terasach) doliny Wisły znajdują się bogate złoża geologiczne piasku i żwiru. Złoża te mają duże znaczenie gospodarcze, a kruszywo z nich pozyskane ma szerokie zastosowanie w budownictwie. Złoża znajdują się w państwowym rejestrze złóż i podlegają specjalnej ochronie, m. in. przed zabudową. Pokłady żwirów i piasków powstały głównie w okresach między lodowcowych i w okresie polodowcowym na skutek przemieszczania zwietrzeliny skalnej  przez wody spływające z lodowca i rzeki. Po zakończeniu eksploatacji złóż pozostają liczne zbiorniki wodne. Ze względu na dużą głębokość (obecność profundalu) i powierzchnię mogą być zaliczone do jezior (wg F. Forela). Należy do nich, obok jeziora w Kryspinowie i jezior Przylasku Rusieckim, również jezioro w Brzegach położone przy granicy z osiedlem Przewóz w Krakowie. Po odpowiedniej rekultywacji i ochronie, zapewnionej w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, na skutek naturalnej sukcesji mogą przekształcić się w cenne i bogate gatunkowo biocenozy wodne i lądowe. Rekultywacja taka polega głównie na naturalnym ukształtowaniu brzegów i zalesieniu pasa lądu przylegającego do jeziora. Polega ona na wprowadzeniu roślin i zwierząt wodnych charakterystycznych i częstych w naturalnych jeziorach na przykład grążele żółte, grzybienie białe, małże, ślimaki, ryby. Naturalna migracja ryb mięczaków wodnych do sztucznie powstałych jezior jest procesem bardzo powolnym.

Użytek ekologiczny został powołany uchwałą Rady Miejskiej w Wieliczce w dniu 19 lipca 2002 r. (Dz. U. Województwa Małopolskiego nr 175 poz. 2674). Jego pełna nazwa jest znacznie dłuższa i właściwie w pełni oddaje cel jakiemu ten użytek ma służyć: „Obszar lęgowy ptactwa wodnego – duża i mała wyspa w miejscowości Brzegi”. Użytek położony jest na obszarze wyrobiska, powstałego na skutek wydobycia kruszywa naturalnego (piasku i żwiru), wypełnionego wodą. Miejscowy samorząd terytorialny uznał, że teren ten wymaga ochrony i określił cele jakie ma spełniać:  „zachowanie naturalnych miejsc lęgowych rybitw i ptactwa wodnego oraz ochrona ze względów naukowych, dydaktycznych i przyrodniczych istniejącej flory i fauny”. Powierzchnia użytku wynosi 8,99 ha. Położony jest w Kotlinie Sandomierskiej dzielnicy Nizin Nadwiślańskich.

Brzegi jeziora są na ogół otoczone wynurzoną roślinnością wodną. W niektórych miejscach występują szerokie pasy trzciny z domieszką pałki wodnej. Umożliwiają one  gniazdowanie dużych ptaków pływających m. in. łabędzia niemego. Wyspy stwarzają natomiast dobre miejsca lęgowe dla rybitw i mew, co jest szczególnie ważne ze względu na prawie zupełny brak takich miejsc w Krakowie. Roślinność wodna zarówno zanurzona jak i wynurzona oraz roślinność strefy przybrzeżnej lądu jest w początkowym stadium sukcesji. W tak dużym i głębokim jeziorze występowanie roślinności związane jest głównie z mieszaniem się mas wodnych i ich temperatury. Jest ona zróżnicowana w zależności od głębokości i pory roku (cyrkulacja wiosenna i jesienna). Zarówno temperatura, dostęp światła, jak i roślinność warunkuje występowanie określonych gatunków drobnych zwierząt (m. in. owadów) i roślin wodnych oraz planktonu. Inny jest skład gatunkowy w litoralu inny w profundalu. Problem naturalnej sukcesji może być interesującym przedmiotem badań i obserwacji naukowych. Przez złoża żwiru przepływają duże strumienia wody gruntowej, co ma decydujący wpływ na właściwości biotopu jezior powstałych w ten sposób. Zimą, gdy wody gruntowe są cieplejsze od powietrza miejsca wypływu tych wód często pozostają nie zamarznięte i stwarzają ptakom wodnym możliwości wypoczynku i pożywienia. Właściwością jezior powstałych w wyrobiskach jest oligotrofizm.  Oligotroficzne jeziora w byłych żwirowniach mają duże znaczenie przyrodnicze ponieważ wody ubogie w zasoby pokarmowe są w Polsce rzadkością. Możemy obserwować jak dziewiczy zbiornik wodny, wypełniony zimną, przejrzystą i ubogą w składniki pokarmowe wodą jest zasiedlany przez żywe organizmy. Najpierw swobodnie pływające glony, potem na dobrze oświetlonym dnie pojawiają się darnie ramienicowatych (Characeae). Potem pojawiają się rośliny wyższe, których nasiona, pędy i kłącza przynoszą ptaki i wiatr. Pojawia się żabieniec babka wodna (Alisma plantagoaquatica), pałka szerokolistna (Typha latifolia), krwawnica pospolita (Lathyrum salicaria), kilka gatunków turzyc (Carex) i sitów (Juncus). Potem dołączają do tych pionierskich roślin gatunki tworzące właściwe szuwary takie jak trzcina pospolita (Phragmites communis), oczeret jeziorny (Schoenoplectus lacustris).

W takim właśnie stadium sukcesji znajduje się jezioro Brzegi. Wśród roślin zanurzonych pojawia się już dość często rogatek sztywny (Ceratophyllum demersum), podwodne łąki tworzy ramienica. Na granicy pasa szuwarów i lustra wody, czasem przy samym brzegu, można spotkać rdestnicę pływającą (Potamogeton natans),  a wśród szuwarów króluje trzcina z domieszką pałki wodnej. Blisko brzegu, na płyciznach sporadycznie pojawia się żabieniec babka wodna, krwawnica pospolita, sity, uczep trójlistkowy (Bidens tripartitus). Nieco dalej od brzegu i na lądzie otaczającym jezioro często występują różne gatunki wierzb krzewiastych, m. in. wierzba rokita (Salix rorosmarinifolia), wierzba wiciowa (Salix viminalis), wierzba purpurowa (Salix purpura) i młode egzemplarze wierzb drzewiastych m. in. wierzba krucha (Salix fragilis). Na znacznych  fragmentach stromych  brzegów brak roślinności lub występuje roślinność trawiasta m.in. trzcinnik – (Calamagrostis) i ruderalna (m. in. wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare), nawłoć (Solidago), przymiotno (Erigeron), ostrożeń polny (Cirsium arvense).

Do najcenniejszych zwierząt występujących na terenie użytku należą ptaki: perkoz dwuczuby (Podiceps cristatus), łabędź niemy (Cyngus olor), czernica (Aythya fulgula), głowienka (Aythya ferina), łyska  (Fulica atra), jaskółka brzegówka (Riparia riparia), pliszka żółta (Motacilla alba), rybitwa (Sterna hirundo) i płazy: ropucha zielona (Bufo viridis), żaby zielone, m. in. żaba wodna (Rana esculenta) i żaba jeziorowa (Rana lessonae)  i traszka zwyczajna (Triturus vulgaris).

Poza wymienionymi gatunkami zwierząt występują: ssaki: piżmak (Ondatra zibethica); ptaki: dość licznie kląskawka (Saxicola torquata), kaczka krzyżówka (Anas platyrhynchos), cierniówka (Sylvia communis), szpak (Sturnusvulgaris), pokląskwa (Saxicola ruberta), mewa śmieszka (Larus ridibundus)gady: sporadycznie zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix), rzadkao  żmija zygzakowata (Vipera berus), jaszczurka zwinka (Lacerta agilis); ryby: okoń (Perco fluviatilis), lin (Tinca tinca), szczupak (Esox Luciu), sandacz (Stizostedion lucioperca), płoć (Rutilus rutilus), węgorz (Anguilla anguilla), karp (Carpinus carpio). Polski Związek Wędkarski, który dzierżawi jezioro, wprowadził ryby egzotyczne pochodzące z Azji takie jak tołpyga i amur biały (Ctenopharyngodon idella).

Wiele miejsc jest wyłączonych z połowów uwagi na tarliska ryb. PZW pobiera opłaty za wjazd na tern łowiska samochodów osobowych, a uzyskane fundusze przeznacza na utrzymanie porządku i zagospodarowanie otaczającego jezioro lądu.  W wielu miejscach posadzono drzewa i krzewy dostosowane do warunków siedliskowych (ubogie piaszczyste gleby) m. in. sosny, modrzewie, świerki, brzozy, wierzby płaczące. W wielu miejscach znajdują się naturalne, nie strzeżone miejsca do kąpieli cieszące się dużym powodzenie zarówno mieszkańców Wieliczki jak i Krakowa. Z Krakowa można tam dojechać autobusem MPK z dworca autobusowego przy ul. Powstańców Wielkopolskich.


Tadeusz Stanowski

Praca szkolnych kół - Myślenice

Praca szkolnych kół - Myślenice.

EDUKACJA W PLENERZE

Jak co roku o tej porze, drugoklasiści o zainteresowaniach przyrodniczych (czytaj: uczniowie klas biologiczno-chemicznych zacnego Liceum Ogólnokształcącego im. T. Kościuszki w Myślenicach) wybrali się na akcję „Sprzątanie świata.” Piątkowy poranek 16 września 2016 r. okazał się wprost wymarzony na wyprawę do lasu (czytaj: urwanie się z lekcji). Nie, nie, to wcale nie oficjalne wagary, jak to niektórzy zazdrośnicy z innych profili próbują nazywać, tylko prawdziwe zajęcia edukacyjne na świeżym powietrzu. Trochę praktyczne, a trochę teoretyczne. W każdym razie wysoce pożyteczne i to w niejednym wymiarze. Ale po kolei: zbiórka pod szkołą, wspólny wymarsz na Zarabie, zaopatrzenie każdego ucznia w lateksowe rękawice, a co piątego - w wielki, niebieski worek na śmieci. Jeszcze tylko krótkie przeszkolenie przeprowadzone przez opiekunów oraz p. leśniczego Wiktora Siłuszyka i wyruszono na akcję. Klasa 2c penetrowała przybrzeżny pas lasu po prawej stronie drogi na Chełm, a 2d po lewej. Czego tam nie było?! Ho, ho- prawdziwa „śmieciowa różnorodność”. Worki napełniały się właściwie nie wiadomo kiedy, gdyż działo się to niejako przy okazji, wśród dogadywania i śmiesznych komentarzy.


Co jakiś czas pan leśniczy zarządzał postój i gawędziarskim tonem, bez większego wysiłku wtłaczał do młodych głów ciekawostki przyrodnicze o tematyce leśnej i ochroniarskiej. Dzięki tym pogadankom wiadomo już, jak uciekać przed dzikiem a jak przed niedźwiedziem, jak się pozyskuje nasiona sosny i ile na tym można zarobić, jakie zagrożenie stanowią zwykłe śmieci dla dzikich zwierząt, i wiele innych ważnych, życiowo przydatnych informacji, na które w napiętym szkolnym programie nie ma czasu i okazji porozmawiać w czasie lekcji. Były też zagadnienia z preorientacji zawodowej, bo pan Siłuszyk naświetlił specyfikę studiów na Wydziale Leśnym Uniwersytetu Rolniczego oraz pracy leśnika i strażnika leśnego. Pogoda cały czas sprzyjała. W klasyfikacji leśnej była „bardzo dobra” (alternatywą jest „dobra”), ale mimo przyjemnego, letniego jeszcze ciepełka nie zrezygnowano z tradycyjnego, wieńczącego pracowity dzień ogniska, no i oczywiście pieczonych kiełbasek. Wszyscy uczniowie byli zdyscyplinowani, z zapałem pracowali, oraz chłonęli wiedzę na świeżym powietrzu podziwiając różnorodność biologiczną w realu. Wyjście poprzedzało oczywiście mnóstwo formalności organizacyjnych, cała ta uciążliwa szkolna biurokracja (zgody rodziców, listy uczestników, karta wycieczki itd.) i organizatorzy a zarazem opiekunowie, czyli bywalcy kantorka nr 1: Grażyna Kucharczyk, Grażyna Łętocha, Małgorzata Twardowska oraz Irena Majdecka i Zbigniew Murzyn po raz kolejny zadali sobie pytanie: czy warto? Warto.


Małgorzata Twardowska


OPIEKUNOWIE SZKOLNYCH KÓŁ LOP PODNOSZĄ SWOJE KWALIFIAKCJE

OPIEKUNOWIE  SZKOLNYCH KÓŁ LOP PODNOSZĄ  SWOJE  KWALIFIAKCJE

Zarząd Okręgu Ligi Ochrony Przyrody w Krakowie również w tym roku zorganizował wycieczkę szkoleniową dla opiekunów Szkolnych Kół LOP. Tym razem zostaliśmy zaproszeni przez pana Marcina Polaka Nadleśniczego Nadleśnictwa Olkusz. Z placu Teodora Axentowicza udaliśmy się do siedziby Nadleśnictwa Olkusz przy ul Waleriana Łukasińskiego 3 w Olkuszu. Po przywitaniu przez nadleśniczego, inżynier nadzoru pan Rafał Krzysztofek przedstawił prezentację na temat przyrodniczych i ekonomicznych warunków prowadzenia gospodarki leśnej w Nadleśnictwie  oraz ochrony  cennych obiektów przyrodniczych w na obszarze działania Nadleśnictwa. 
Ogólna powierzchnia Nadleśnictwa wynosi 17113,15 ha w 66 kompleksach, z tego 16846,37 ha to powierzchnia leśna. Lasy Nadleśnictwa Olkusz zaliczone są do dwóch grup:
 grupa I - lasy ochronne- pow. 13748,03 ha . Są to głównie lasy uszkodzone przez przemysł (48,7%), glebochronne (18,1%), lasy wokół miast i w miastach (łącznie 16,5%), pozostałe (1,0%);
 grupa II - lasy gospodarcze - pow. 2601,42 ha (z czego 2333,03 ha w obrębie Pilica).
 skład gatunkowy drzewostanów jest zróżnicowany. Na poszczególne gatunki przypada: sosna - 67,6 %, buk - 14,4 %, brzoza - 7,5 %, dąb - 3,4 %, modrzew - 2,5 %, świerk - 2,3 %, Jd - 1,1 %, pozostałe gatunki 1,2 %.

Na terenie Nadleśnictwa znajdują się 3 rezerwaty przyrody: Pazurek, Smoleń i Ruskie Góry. W ramach szkolenia zwiedziliśmy rezerwat Pazurek położony w Powiecie Olkuskim w gminie Olkusz w pobliżu wsi Pazurek; na terenie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd  i obszaru Natura 2000 PLH120006 Jaroszowiec. Celem ochrony jest zachowanie naturalnych zbiorowisk roślinnych (żyzna buczyna sudecka, buczyna storczykowa, kwaśna buczyna niżowa, jaworzyna górska), stanowisk chronionych gatunków roślin (m. in. czosnek niedźwiedzi, paprotnik kolczysty żłobik koralowy, języcznik zwyczajny; kilka gatunków z rodziny storczykowatych: m.in. kruszczyk szerokolistny, buławnik mieczolistny, buławnik wielkokwiatowy, buławnik czerwony) i grzybów oraz budowy geomorfologicznej obszaru z występującymi ostańcami wapiennymi. Przez teren rezerwatu prowadzi ścieżka dydaktyczna.

Kolejnym obiektem zwiedzanym przez nauczycieli była Pustynia Błędowska. Pustynia w obecnej postaci jest pochodzenia antropogenicznego. W wyniku intensywnej działalności okolicznych kopalń i zakładów przemysłowych na terenie pustyni poziom wód gruntowych opadł do tego stopnia, że uniemożliwiło to rozwój roślin. W połączeniu z intensywną wycinką lasów na potrzeby górnictwa i hutnictwa, rozwijających się w tych rejonach już od średniowiecza, spowodowało to odsłonięcie ok. 150 km² piasków (miąższość piasku dochodzi do 60 m), sięgających na południu aż w okolice Szczakowej. Cały teren Pustyni Błędowskiej objęty jest trzema formami ochrony: Obszar Natura 2000 PLH1200614 „Pustynia Błędowska” (1964 ha), Park Krajobrazowy Orlich Gniazd (12842 ha) i użytek ekologiczny (684 ha, 1995 r.) – na terenie tej formy ochrony znajduje się część obszaru Natura 2000, na której zaplanowano działania aktywnej ochrony.

Ostatnim punktem programu było zwiedzanie szkółki leśnej. Proces produkcji sadzonek i organizację pracy w szkółce przedstawił leśniczy szkółkarz Paweł Kordaszewski . Nadleśnictwo Olkusz prowadzi gospodarkę nasienno - szkółkarską poprzez planową działalność związaną ze zbiorem nasion drzew leśnych oraz ich wysiewem na szkółce. W skład Leśnictwa Szkółkarskiego wchodzą obecnie dwa obiekty. Szkółka kulisowa Hutki - gruntowa o powierzchni manipulacyjnej 87 ar (produkcyjnej 33 ar). Jest to szkółka kulisowa w trakcie likwidacji. Szkółka specjalistyczna Pomorzany składająca się z: 7 szklarni o powierzchni produkcyjnej 37,1 ara (obecnie większość szklarni nie jest wykorzystywana), 54 koryt Dünemanna o łącznej powierzchni 77,6 ara. W Leśnictwie Szkółkarskim hoduje się 11 gatunków drzew lasotwórczych i domieszkowych oraz kilka gatunków krzewów. Sadzonki  produkowane są z odkrytym systemem korzeniowym. Po wyjęciu korzenie sadzonek są  zabezpieczane przed wyschnięciem specjalnym żelem i do czasu posadzenia w lesie, przechowywane w nowoczesnej chłodni. Produkcja specjalistyczna z zakrytym systemem korzeniowym obejmuje średniorocznie 40-50 gatunków drzew i krzewów ozdobnych w ilości 12-15 tys. szt. Średnia roczna produkcja kształtuje się na poziomie ok. 2,4 mln sadzonek, w tym ok. 120 tys. tzw. sadzonek mikoryzowanych a więc zaszczepionych grzybnią grzybów żyjących w symbiozie z danymi gatunkami drzew. To zapewnia dobre przyjmowanie się drzewek i lepszy wzrost.

Na terenie szkółki w Pomorzanach znajduje się również baza edukacyjna Nadleśnictwa. Zebraliśmy się przy ognisku pod wiatą, gdzie leśnicy odpowiadali na nasze pytania i poczęstowali nas smacznym posiłkiem.


Program wyjazdu szkoleniowego dla Opiekunów Szkolnych Kół LOP na teren Nadleśnictwa Olkusz w dniu 24.08.2016 r.

Kraków 1.08.2016 r.
Opiekunowie Szkolnych Kół LOP
Program wyjazdu szkoleniowego dla Opiekunów Szkolnych Kół  LOP na teren Nadleśnictwa Olkusz w dniu 24.08.2016 r.
Dzięki uprzejmości Nadleśniczego Pana Marcina Polaka w roku bieżącym spotykamy się na szkoleniowym wyjeździe w Nadleśnictwie Olkusz z następującym programem:
9:00 - przyjazd do Nadleśnictwa Olkusz ul. Łukasińskiego 3;
9:00-9:45 - prezentacja gospodarki leśnej oraz zadań ochrony przyrody;
10:00-11:30 - Rezerwat przyrody „Pazurek” - edukacja leśna społeczeństwa i udostępnianie lasu;
11:50-12:30 - Pustynia Błędowska, program renaturyzacji;
12:50-13 30 - Źródła Soły lub Stołowa Góra;
14:30-15:30 - Szkółka leśna w Pomorzanach, produkcja materiału szkółkarskiego Nadleśnictwa Olkusz.
Na zakończenie przewidziano ognisko i poczęstunek.
Spotkanie umożliwi również omówienie najważniejszych spraw związanych z działalnością LOP.
Serdecznie zapraszam
Alfred Król
Prezes ZO LOP w Krakowie

PS. Odjazd autobusu z Krakowa o godz. 8:00 z Placu Axentowicza.

Relacja z uroczystego zakończenia Ogólnopolskiego Konkursu Ekologicznego - VI edycja w Krakowie

VI Ogólnopolski Konkurs ekologiczny

Gala wręczenia nagród





Szkoła Podstawowa nr 62 im. Komandora por. Franciszka Dąbrowskiego w Krakowie już po raz szósty zorganizowała Ogólnopolski Konkurs Ekologiczny mający na celu:
·       rozwijanie uzdolnień i zainteresowań przyrodniczych uczniów
·        zaspakajanie potrzeb uczniów w zdobywaniu i pogłębianiu wiedzy  przyrodniczej
·       wyłanianie talentów i wspieranie uczniów zdolnych
·       zrozumienie współzależności człowieka i środowiska
·       promowanie środowiska lokalnego
Konkurs z każdym rokiem cieszy się coraz większym zainteresowaniem. W tegorocznej edycji konkursu wzięło udział ponad 2500 uczestników z aż czterech województw, z ponad 160 szkół. Do etapu finałowego zakwalifikowało się 79 uczniów. Ostatecznie spośród finalistów wyłoniono 31 laureatów VI Ogólnopolskiego Konkursu Ekologicznego.
Gala wręczenia nagród odbyła się na terenie Kampusu Uniwersytetu Jagiellońskiego w dniu 17 czerwca 2016r. Na galę przybyli przedstawiciele Rady Dzielnicy VIII, Nadleśnictwa Krzeszowice i Niepołomice oraz Babiogórskiego Parku Narodowego. Nie zabrakło także Przedstawiciela Zarządu Okręgu Ligi Ochrony Przyrody w Krakowie sprawującego honorowy patronat nad Konkursem, Byli obecni również uczniowie Szkoły Podstawowej nr 62 w Krakowie.
Laureaci pojawili się na gali w towarzystwie opiekunów merytorycznych oraz rodzin. Każdy laureat otrzymał nagrody ufundowane przez licznych sponsorów konkursu. Laureatka pierwszego miejsca Korus Magdalena, uczennica Szkoły Podstawowej im. Henryka Sienkiewicza w Tłuczani otrzymała dodatkowo voucher na spływ Dunajcem ofiarowany przez dyrekcję Pienińskiego Parku Narodowego. Opiekunowie merytoryczni za włożony trud również otrzymali upominki od organizatorów.
Podczas gali nie obyło się bez prelekcji zaproszonych gości. Tegoroczną edycję konkursu uświetnił pokaz multimedialny przedstawiciela Babiogórskiego Parku Narodowego Pana Macieja Mażula, prezentujący piękno babiogórskiej przyrody.
Anna Bekas
nauczyciel przyrody,
koordynator VI Ogólnopolskiego Konkursu Ekologicznego 

Foto. Beata Miśtak




Relacja z Centralnego Finału Olimpiady Wiedzy Ekologicznej

XXXI OLIMPIADA WIEDZY EKOLOGICZNEJ
FINAŁ CENTRALNY W KRAKOWIE
          Olimpiada Wiedzy Ekologicznej organizowana jest od 1985 r. To najpopularniejsza, wśród istniejących aktualnie w Polsce i zarejestrowanych w Ministerstwie Edukacji Narodowej, olimpiad. Uczestnikami Olimpiady mogą być uczniowie szkół ponadgimnazjalnych i gimnazjalnych.  Olimpiada ma ugruntowaną pozycję w  dziedzinie popularyzacji wiedzy przyrodniczej oraz kształtowaniu właściwych postaw młodego pokolenia Polaków wobec otaczającej nas przyrody. Jest ona olimpiadą interdyscyplinarną, łączącą treści programów takich jak: biologia, geografia, chemia, fizyka. Problematyka jej obejmuje: ekologię klasyczną, wody i ich ochronę, gleby i ich ochronę, gospodarkę rolną i leśną, żywność i zdrowie, ochronę przyrody, ochronę powietrza, gospodarkę odpadami, hałas, rekultywację, normy prawne obowiązujące w dziedzinie ochrony środowiska.
          W dniach 3 - 5 czerwca w Krakowie odbył się centralny etap XXXI edycji Olimpiady Wiedzy Ekologicznej. W finale uczestniczyli uczniowie z całej Polski wyłonieni w drodze eliminacji wojewódzkich. Finał organizowany był we współpracy z Urzędem  Marszałkowskim Województwa Małopolskiego, Zespołem Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego Uniwersytetem Jagiellońskim oraz Zarządem Głównym Ligi Ochrony Przyrody. Główny sponsorem była firma produkująca samochody - Toyota Motor Poland.
          Województwo Małopolskie reprezentowali: Aurelia Ćwiertnia, Karol Gruca, Iwona Micor, Wojciech Serafin, Alicja Sobieraj,  Anna Srebro,  Piotr Windak.  Opiekunem grupy był Tadeusz Stanowski wiceprezes Zarządu Okręgu Ligi Ochrony Przyrody w Krakowie. Etap centralny OWE odbył się w Domu Gościnnym Przegorzały Uniwersytetu Jagiellońskiego.  Dom położony jest w pięknym Lesie Wolskim, ulubionym miejscem wypoczynku Krakowian. W sobotę 4 czerwca po uroczystym otwarciu Olimpiady uczestnicy przystąpili do testu pisemnego, składającego się z 50 pytań. Najlepsza dziesiątka przystąpiła następnego dnia do części ustnej konkursu, który składał się z 6 pytań. Po pytaniach otwartych wyłoniono zwycięzcę a następnie wręczono nagrody.  Najlepszą zawodniczką okazała się reprezentantka Województwa Podlaskiego Maja Przybysz uczennica  klasy 2, III Liceum Ogólnokształcącego im. Alfreda Lityńskiego w Zespole Szkół nr 1 w Suwałkach (opiekun merytoryczny Barbara Okrój). Do części ustnej zakwalifikowała się również reprezentantka Małopolski Alicja Sobieraj z Poznachowic, uczennica klasy 3 Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki w Zespole Szkól Ogólnokształcących w Myślenicach (opiekun merytoryczny Grażyna Kucharczyk).  Główną nagrodę – skuter elektryczny marki Toyota – otrzymała Maja Przybysz, a wszyscy laureaci, obok cennych nagród rzeczowych, zostali zaproszeni przez firmę Toyota na kilkudniową wycieczkę na piękne wyspy greckie.
          Alicja trzykrotnie reprezentowała Małopolskę na centralnym finale Olimpiady. Te sukcesy zawdzięcza swojej pracowitości, uzdolnieniom i umiłowaniu przyrody. Nie można nie wspomnieć je wielkiej wrażliwości na piękno przyrody, pasję badawczą i odwagę w działaniach związanych z ochrona przyrody. Do uformowania takich cech osobowości obok domu rodzinnego przyczynili się nauczyciele szkół, w których się uczyła. Najpierw była to Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Zespole Szkól w Raciechowicach, gdzie przyrody i biologii uczyła wybitna, oddana młodzieży nauczycielka pani Zofia Zawiejska Figlewicz, która prowadziła dwa koła LOP.  Liceum w Myślenicach również  okazało się znakomitą szkołą, która utrwalała zdobyte przez Alicję cechy charakteru i zamiłowania. W obydwu szkołach działają jedne z najlepszych kół Ligi Ochrony Przyrody. Kołami tymi opiekują się wymienione nauczycielki, Zofia Zawiejska Figlewicz i Grażyna Kucharczyk. Wspomnę jeszcze, że w LO w Myślenicach działają trzy koła LOP i są trzy opiekunki tych kół.
Tradycyjnie, już od kilku lat główny sponsor Olimpiady Toyota Motor Poland organizuje równocześnie swój konkurs związany głównie z motoryzacją i ochroną środowiska przed jej skutkami. W tym konkursie pierwsze miejsce zajął również przedstawiciel naszego województwa – Wojciech Serafin z Iwkowej, uczeń  I Liceum Ogólnokształcącego im. M. Konopnickiej w Nowym Sączu. Jako zwycięzca w nagrodę weźmie udział w w wycieczce na wyspy Greckie, razem z dziesięcioma laureatami Olimpiady.
          W czasie pobytu w Krakowie uczestnicy zwiedzali dawną stolicę Polski. Między innymi Trakt Królewski od Barbakanu do Wawelu. Po drodze wstąpili do Collegium Novum, położonego przy Plantach Krakowskich. Na uczestników czekało również zwiedzanie Kampusu UJ przy ul. Gronostajowej i wycieczka do unikalnej w Europie Kopalni Soli w Wieliczce.  Należy jeszcze wspomnieć o smacznych posiłkach serwowanych w eleganckiej restauracji Domu Gościnnego, o komfortowych i wygodnych pokojach z telewizorami. Ogromną zaletą tego finału było to, ze wszystkie wydarzenia, zakwaterowanie i posiłki mieściły się w jednym obiekcie, co raczej nie było regułą w poprzednich edycjach Olimpiady.
          Dlatego składamy serdeczne podziękowania dla organizatorów, sponsorów, wolontariuszy za przygotowanie udanego oraz pełnego wrażeń przedsięwzięcia. Podziękowania  dla opiekunów, w szczególności dla opiekunów  uczniów reprezentujących Województwo Małopolskie. Już teraz wszystkich zainteresowanych udziałem w kolejnej edycji zapraszamy do licznego udziału. Wszystkim sympatykom i przyjaciołom Olimpiady życzymy wspaniałych wakacji!

XXXI OWE, finał centralny w Krakowie. Aula Domu Gościnnego Przegorzały Uniwersytetu Jagiellońskiego przy ul. Jodłowej 13.

 XXXI OWE, finał centralny w Krakowie. Reprezentacja Małopolski w Lesie Wolskim, od lewej: Aurelia Ćwiertnia z Zatora, Alicja Sobieraj z Poznachowic Górnych, Iwona Mic ze Ślemienia, Karol Gruca z Wadowic, Wojciech Serafin z Iwkowej, Piotr Windak z Dobczyc, Anna Srebro z Zbylitowskiej Góry.

 XXXI OWE, finał centralny w Krakowie. Część ustna. Druga od lewej Alicja Sobieraj.

XXXI OWE, finał centralny w Krakowie. Jury Olimpiady. Od prawej” Tomasz Pietrusiak, Alfred Król, Ryszard Kapuściński, Małgorzata Falencka Jabłońska.

Aula Domu Gościnnego Przegorzały UJ. Reprezentantki Małopolski Anna Srebro z Zbylitowskiej Góry i Aurelia Ćwiertnia z Zatora

 Finał centralny XXXI OWE. Jury. Przemawia dr Bożena Kotońska Wojewódzki Konserwator Przyrody w Krakowie. Od prawej: dr inż. Alfred Król – Prezes Ligi Ochrony Przyrody w Krakowie, dr inż. Ryszard Kapuściński prezes Zarządu Głównego LOP, Małgorzata Falencka Jabłońska - przewodnicząca Głównego Komitetu Olimpiady Wiedzy Ekologicznej.

Nagrodę wręcza Tadeusz Stanowski, przewodniczący Wojewódzkiego Komitetu Olimpiady Wiedzy ekologicznej.

Alicja Sobieraj laureatka centralnego finału XXXI OWE w Krakowie, reprezentantka Małopolski rozmawia w kuluarach z przedstawicielem firmy TOYOTA MOTOR POLAND.

Maja Przybysz z Suwałk - zwyciężczyni finału centralnego XXXI OWE.

 W kuluarach auli. Od lewej Tadeusz Stanowski – opiekun drużyny Małopolski, Alicja Sobieraj z Poznachowic Górnych, laureatka XXXI OWE, Mateusz Rosa z Rabki Zdroju laureat XXX OWE w Olsztynie. Reprezentowali Małopolskę.

 Finał centralny XXXI OWE w Krakowie, część ustna. Z lewej strony Jury z prawej strony Laureaci, na pierwszym planie nagrody.

Pamiątkowe zdjęcie Laureatów i Jury finału centralnego XXXI Olimpiady Wiedzy Ekologicznej. Od lewej 10- dr Bożena Kotońska, 12 – Alicja Sobieraj, reprezentantka Małopolski, 16- dr inż. Alfred Król, 21 – zwyciężczyni finału Maja  Przybysz z Suwałk.

Dom Gościnny Przegorzały Uniwersytetu Jagiellońskiego przy ul. Jodłowej 13 w Krakowie

XXXI OLIMPIADA WIEDZY EKOLOGICZNEJ W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM

XXXI OLIMPIADA WIEDZY EKOLOGICZNEJ  
W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM
         
REPREZENTACJA  WOJEWÓDZTWA  MAŁOPOSKIEGO
        na finał centralny w Krakowie 3–5 czerwca 2016 r. 

Lp.
Nazwisko
i imię
Klasa
Nazwa i adres szkoły
Opiekun

1
Windak Piotr
3c
Zespół Szkół Ogólnokształcących 
Liceum Nr 1
im. Tadeusza Kościuszki
32-400 Myślenice,
ul. Jagiellońska 8

Grażyna Łętocha
2
Alicja Sobieraj
3c
ZS Ogólnokształcących  Liceum Nr 1 im. Tadeusza Kościuszki
32-400 Myślenice,
ul. Jagiellońska 8

Grażyna Kucharczyk
3
Srebro Anna
2
III Liceum Ogólnokształcące
im. Adama  Mickiewicza,
ul. K. Brodzińskiego 6,
33-100 Tarnów

Joanna Wójcik
4
Gruca Karol
2
I Liceum Ogólnokształcące 
im. Marcina Wadowity,
ul. A. Mickiewicza 16,
34-400 Wadowice

Agata Skorupa
5
Ćwiertnia Aurelia
3
I Liceum Ogólnokształcące
im. Stanisława  Konarskiego,
ul. S. Konarskiego 24,
32-600 Oświęcim

Ewa Piętka
6
Serafin Wojciech
3
II Liceum Ogólnokształcące
im. Marii  Konopnickiej,
ul. Stefana Żeromskiego 16,
32-300 Nowy Sącz,

Alicja Karpiel
7
Micor Iwona
3
Zespół Szkól Ogólnokształcących
im. Marii  Skłodowskiei-Curie,
ul. Płk. Tadeusza Semika 1,
34-200 Sucha Beskidzka

Natalia Michaś

W  pierwszym etapie Olimpiady (na poziomie szkół) uczestniczyło 2082 uczniów ze 101 szkół w tym z klas 1 – 798, klas 2 – 747, klas 3 – 466, klas 4 - 70. 80% poprawnych odpowiedzi uzyskało 92 uczniów. Po dogrywce, do finału wojewódzkiego (II etap Olimpiady) zakwalifikowało się 89 zawodników.  
Finał wojewódzki Olimpiady odbył się w sobotę 16 kwietna 2016 r. Adytorium Wydziału Biotechnologii i Ogrodnictwa  Uniwersytetu Rolniczego  w Krakowie przy al. 29 Listopada 54. Na zawody II etapu zgłosiło się 69 zawodników. Wiedzę zawodników oceniało Jury powołane przez przewodniczącego Wojewódzkiego Komitetu Olimpiady Wiedzy Ekologicznej Tadeusza Stanowskiego w składzie: dr inż. Małgorzata Śliwka przewodnicząca Jury, dr iż. Ewa Błońska, dr inż Mateusz Jakubiak, dr inż. Alfred Król, prof. dr hab.  Barbara Krzysztofik – zastępczyni przewodniczącej, mgr inż. Tomasz Pietrusiak, mgr inż. Szczepan Rusiński, mgr inż Tadeusz Stanowski, dr Agata Stokłosa – Wojtaś, mgr Leokadaia Wojtowicz, mgr inż. Jerzy Zawartka.


Poziom odpowiedzi był wyrównany, a przez to walka była ostra. Tytuł finalisty uzyskało 26 zawodników, którzy w teście pisemnym osiągnęli co najmniej 70% poprawnych odpowiedzi. Po  dogrywce wyłoniono, zgodnie z regulaminem, dwunastu zawodników, którzy przystąpili do testu ustnego. Po zakończeniu tego testu ustalono siedmioosobowy skład reprezentacji Województwa Małopolskiego na finał centralny Olimpiady, który odbędzie się w dniach od 3 do 5 czerwca w Krakowie. Wszyscy uczestnicy otrzymali wartościowe upominki, a reprezentanci województwa otrzymali cenne nagrody ufundowane przez Marszałka Województwa Małopolskiego i Dyrektora Parków Krajobrazowych Województwa Małopolskiego, oraz nagrody książkowe ufundowane przez Zarząd Okręgu Ligi Ochrony Przyrody.